Zmiana definicji wyzysku – „brak dostatecznego rozeznania”

W dniu 27 grudnia 2021 r. Prezydent podpisał ustawę z dnia 2 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2021 poz. 2459), obejmującą zmiany m. in. w zakresie instytucji wyzysku uregulowanej w art. 388 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z dotychczasowym brzmieniem art. 388 § 1 Kodeksu cywilnego, z wyzyskiem mamy do czynienia w sytuacji, gdy jedna ze stron, wyzyskując przymusowe położenie, niedołęstwo lub niedoświadczenie drugiej strony, w zamian za swoje świadczenie przyjmuje albo zastrzega dla siebie lub dla osoby trzeciej świadczenie, którego wartość w chwili zawarcia umowy przewyższa w rażącym stopniu wartość jej własnego świadczenia. Wówczas druga, wyzyskiwana strona może żądać zmniejszenia swego świadczenia lub zwiększenia należnego jej świadczenia, a w wypadku gdy jedno i drugie byłoby nadmiernie utrudnione, może ona żądać unieważnienia umowy. Uprawnienia powyższe wygasają jednak z upływem lat dwóch od dnia zawarcia nieuczciwej umowy.

Zmiany dotyczą także:

1. zawieszenia terminu przedawnienia i termin przedawnienia ulega przedłużeniu o czas trwania przeszkody w dochodzeniu roszczenia, nie biegnie na nowo przy kolejnym wezwaniu
2. dodanie nowej przesłanki wyzysku (” rozszerza się o dodatkową przesłankę „braku dostatecznego rozeznania”, którą należy rozumieć jako „brak wiedzy niezbędnej do odpowiedzialnego rozważenia celowości i skutków zawarcia proponowanej umowy”). Zgodnie z nowelą osoby pokrzywdzone zawarciem takiej umowy będą mogły dochodzić swoich żądań na zasadach ogólnych określonych w art. 118 k.c.
3. pełnoletni zstępni pozostający na utrzymaniu najemcy, którzy nie są w stanie utrzymać się samodzielnie, są zwolnieni z odpowiedzialności solidarnej (Rozwiązanie to koresponduje z art. 4 ust. 6 [1] ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, w myśl którego z solidarnej odpowiedzialności są zwolnieni pełnoletni zstępni pozostający na utrzymaniu osoby, której to prawo przysługuje).