Zarządzenie wykonanie kary – zmiany w przepisach
Sąd zarządza wykonanie kary, :
- jeżeli skazany w okresie próby popełnił podobne do poprzedniego przestępstwo umyślne, za które orzeczono prawomocnie karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania,
- jeżeli skazany za przestępstwo popełnione z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej wobec osoby najbliższej lub innej osoby małoletniej zamieszkujących wspólnie ze sprawcą w okresie próby rażąco narusza porządek prawny, ponownie używając przemocy lub groźby bezprawnej wobec osoby najbliższej lub innej osoby małoletniej zamieszkujących wspólnie ze sprawcą.
Stosowanie do art. 75 § 2 k.k. Sąd może zarządzić wykonanie kary, jeżeli skazany w okresie próby rażąco narusza porządek prawny, w szczególności gdy popełnił inne przestępstwo (niż podobne), albo jeżeli uchyla się od uiszczenia grzywny, od dozoru, wykonania nałożonych obowiązków lub orzeczonych środków karnych, środków kompensacyjnych lub przepadku.
W orzecznictwie przyjmuje się, iż w pojęciu “uchylania się” mieści się negatywny stosunek psychiczny skazanego do nałożonych obowiązków, dozoru (w obecnym stanie prawnym, także do orzeczonych środków karnych, przepadku lub środków kompensacyjnych), będący wyrazem jego złej woli i sprawiający, że mimo obiektywnej możliwości podporządkowania się wymienionym rygorom skazany nie czyni tego, bo nie chce, a więc z powodów przez siebie zawinionych. “Uchylanie się”, o którym mowa, powinno mieć charakter powtarzalny np. jednorazowe skontaktowanie się skazanego z kuratorem pod wpływem alkoholu, choć byłoby naganne, nie mogłoby wystarczyć do odwołania warunkowego zwolnienia z reszty kary.
Jeżeli po udzieleniu skazanemu pisemnego upomnienia zaistnieją okoliczności wskazane w art. 75 § 2 k.k., sądowy kurator zawodowy składa do sądu wniosek o zarządzenie wykonania kary (art. 173 § 5 k.k.w.). W takim przypadku sąd obligatoryjnie zarządza wykonanie kary. Jest to jednak obligatoryjność względna, w myśl bowiem art. 75 § 2a k.k. sąd może odstąpić od tej decyzji, jeżeli przemawiają przeciwko niej szczególne względy. Istnienie „szczególnych względów” ocenia każdorazowo sąd penitencjarny przy uwzględnieniu całokształtu wiedzy, jaką posiada w sprawie.
Zmiany, które weszły w życie 1 października 2023 r., wprowadzone zostały ustawą z dnia 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2022.2600 z 13 grudnia 2022 r. ze zm.) Nowelizacja wydłużyła dotychczasowe półroczne okresy na zarządzenie wykonania kary i zatarcie skazania w przypadku skazania na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.
Zarządzenie wykonania kary – od 1 października 2023 roku – nie może nastąpić później niż w ciągu roku od zakończenia okresu próby.