Stawki VAT na fast food

W świetle krajowych przepisów, do tego typu świadczeń możliwe było zastosowanie:

a) 5% stawki VAT (w przypadku uznania, że wydanie gotowego posiłku lub dania stanowi dostawę towaru) lub

b) 8% stawki VAT (w przypadku uznania, że świadczenie to stanowi usługę związaną z wyżywieniem).

Zastosowanie 5% stawki podatku VAT w odniesieniu do gotowych posiłków i dań w lokalach typu fast food zostało jednolicie przyjęte w interpretacjach indywidualnych wydawanych jeszcze przez dyrektorów izb skarbowych do czerwca 2016 roku). Zmiana przedmiotowej praktyki interpretacyjnej nastąpiła dopiero po wydaniu w czerwcu 2016 r. interpretacji ogólnej.

W interpretacji ogólnej z dnia 24 czerwca 2016 roku Ministerstwo Finansów stwierdziło, że sprzedawcy gotowych dań powinni stosować nie 5%, lecz 8% stawkę VAT, bowiem dla oceny czy świadczenie ma charakter dostawy żywności, czy świadczenia usługi restauracyjnej decydujące jest to, czy oferowane konsumentowi produkty są zapakowane bądź zamrożone z przeznaczeniem do późniejszego spożycia, czy też w pełni przygotowane i serwowane na miejscu. Bez znaczenia miało być także to, czy produkty oferowane do spożycia przeznaczone były do spożycia na miejscu, czy też na wynos. Ponadto, jak argumentowano, dla dokonania prawidłowej klasyfikacji świadczenia nie ma znaczenia to, czy punkty sprzedaży znajdują się w ogólnodostępnym miejscu, czy są tam m.in. stoliki, krzesła, naczynia, sztućce, toalety, szatnia i inna infrastruktura umożliwiająca spożycie posiłku (pismo Ministerstwo Finansów PT1.050.3.2016.156, która zgodnie z treścią wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 11 maja 2004 r., sygn. akt K 4/03 stanowi zalecenie do którego organy winny się stosować. Interpretacja dotyczy kwestii stosowania właściwej stawki podatku od towarów i usług dla sprzedaży posiłków i dań przez placówki gastronomiczne).

W wyroku z 22 kwietnia 2021 r., sygn. akt C-703/19, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że pojęcie “usług restauracyjnych i cateringowych” obejmuje dostarczanie żywności wraz z odpowiednimi usługami wspomagającymi, mającymi na celu umożliwienie natychmiastowego spożycia tej żywności przez klienta końcowego. Jeżeli klient końcowy podejmie decyzję o nieskorzystaniu z zasobów materialnych i ludzkich udostępnionych mu przez podatnika w związku z konsumpcją dostarczonej żywności, należy uznać, że z dostawą tej żywności nie wiąże się żadna usługa wspomagająca.

Trybunał uznał, że przygotowanie ciepłego posiłku gotowego do spożycia, które ogranicza się w istocie do czynności pobieżnych oraz następuje w sposób stały i regularny, nie powoduje automatycznie, że świadczenie powinno zostać rozpoznane jako usługa gastronomiczna. Jak podkreślił TSUE, usługę restauracyjną charakteryzuje szereg elementów i czynności, wśród których dostawa żywności jest tylko jedną ze składowych.

TSUE zwrócił uwagę, że przy kwalifikowaniu transakcji jako „usługi restauracyjnej i cateringowej” należy mieć na uwadze, że usługi wspomagające, towarzyszące dostarczaniu gotowej żywności, muszą mieć istotny i znaczący charakter oraz powinny umożliwiać konsumentom natychmiastowe spożycie zamówionego posiłku. Samą ocenę czy usługi towarzyszące uznać można za „odpowiednie usługi wspomagające”, odnieść należy do poziomu i zakresu oferowanej usługi.

Zdaniem TSUE, jeśli konsument nie zdecyduje się na skorzystanie z zasobów materialnych (stoliki, krzesła, sztućce, naczynia, szatnie, toalety) oraz ludzkich (obsługa kelnerska, układanie dań na talerzach), udostępnionych przez podatnika, to nie sposób uznać, że mają one decydujący wpływu dla całego świadczenia oferowanego konsumentowi. W konsekwencji, w takim przypadku należy uznać, że dostarczaniu żywności lub napojów nie towarzyszy żadna usługa wspomagająca i że przedmiotową transakcję należałoby klasyfikować jako dostawę towarów.

TSUE orzekł, iż:

• pojęcie „usług restauracyjnych i cateringowych” obejmuje podawanie posiłków w miejscu kontrolowanym przez podatnika, w którym zorganizowano i udostępniono zasoby materialne i ludzkie, które gwarantują konsumentowi jakość usług wystarczającą do zapewnienia komfortu i bezpieczeństwa natychmiastowego spożycia tych potraw na miejscu;
• w sytuacji, w której klient decyduje się konsumować posiłek poza lokalem lub poza miejscem udostępnionej infrastruktury, to mamy do czynienia z dostawą żywności, opodatkowaną 5% stawką VAT.

Jednocześnie TSUE zostawił sądowi krajowemu ustalenie katalogu okoliczności, których wystąpienie ma być decydujące dla oceny czy świadczenie podatnika mieści się w zakresie pojęcia „usług restauracyjnych lub cateringowych” czy też nie.

Wyrokiem z dnia 30 lipca 2021 roku, sygn. akt I FSK 1290/18, LEX nr 3265274, Naczelny Sąd Administracyjny przyznał racje podatnikowi, dodatkowo wskazując, iż na naruszenie przez organy podatkowe art. 121 § 1 o.p. która polegała na nieuwzględnieniu jednolitej linii interpretacyjnej oraz pominięciu przez organ faktu wcześniejszego potwierdzenia prawidłowości stosowania stawki VAT w wysokości 5% stosowanej w odniesieniu do sprzedaży realizowanej przez skarżącego.