Prawo do obrony przy zatrzymaniu

Stosownie do treści art. 245 par. 1 k.p.k., zatrzymanemu na jego żądanie należy niezwłocznie umożliwić nawiązanie w dostępnej formie kontaktu z adwokatem lub radcą prawnym, a także bezpośrednią z nimi rozmowę; w wyjątkowych wypadkach, uzasadnionych szczególnymi okolicznościami, zatrzymujący może zastrzec, że będzie przy niej obecny. ETPC również w swoich orzeczeniach wielokrotnie wskazywał na wagę pomocy prawnej już od chwili zatrzymania.

Takie same standardy wynikają z Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/48/UE z dnia 22 października 2013 r. w sprawie prawa dostępu do adwokata w postępowaniu karnym i w postępowaniu dotyczącym europejskiego nakazu aresztowania oraz w sprawie prawa do poinformowania osoby trzeciej o pozbawieniu wolności i prawa do porozumiewania się z osobami trzecimi i organami konsularnymi w czasie pozbawienia wolności.

Polska praktyka jest różna (niekiedy przyjmuje się, iż przy zatrzymaniu, gdy nie postawiono jeszcze zarzutów, dana osoba nie spełnia kryteriów podejrzanej…i nie przysługuje jej obrońca, lecz co najwyżej pełnomocnik – na udział którego organ może nie wyrazić zgody…).

Bezsporne jest, iż definicja podejrzanego obowiązywać powinna od momentu podjęcia przez organy procesowe pierwszych czynności skierowanych na ściganie tej osoby (np. przy zatrzymaniu).