(Prawie) jeden milion zł zadośćuczynienia dla pokrzywdzonego przez państwo

Sąd Apelacyjny w Szczecinie zmieniając wyrok sądu I instancji, przyznał prawie 1 mln zł za pozbawienie wolności na łącznie 5 lat w latach 70. w PRL. Skazanie nastąpiło z powodu wyznawania przez wnioskodawcę wiary (był Świadkiem Jehowy), sygn. akt II AKa 173/21, wyrok z 9 grudnia 2021 r.

Według orzecznictwa wysokość zadośćuczynienia wyznaczają dwie granice:

-Z jednej strony, musi ono przedstawiać wartość ekonomicznie odczuwalną, z drugiej zaś powinno być utrzymane w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej. Zasada umiarkowanego, wyważonego i sprawiedliwego rozmiaru zadośćuczynienia łączyć należy z oceną, czy jest ono realne, czy nie nadmierne, pozostawać musi w związku z poziomem życia (wyrok SA w Katowicach z 7.2.2008 r., II AKA 22/08, KZS 2008, Nr 7–8, poz. 105).

-Zadośćuczynienie nie może mieć charakteru symbolicznego, ale powinno uwzględniać m.in. indywidualne cechy człowieka, którego niesłusznie pozbawiono wolności. Znaczenie dla określenia rozmiarów krzywdy i wysokości należnego zadośćuczynienia ma długość stosowania kary, środka zabezpieczającego lub środka przymusu, ich stopień dolegliwości oraz przeżycia natury moralnej z tego wynikające (uczucie przykrości, utrata dobrego imienia), konieczność poddania się rygorom związanym ze stosowaniem środka przymusu, jak również ewentualny ostracyzm środowiskowy (wyrok SA w Krakowie z 9.4.2008 r., II AKA 46/08, KZS 2008, Nr 6, poz. 48).

Sędziowie przyznają, że “nawet krótkotrwałe bezprawne pozbawienie wolności człowieka wyrządza mu znaczną krzywdę. To że z oczywistych względów różnorodne dolegliwości związane z pozbawieniem człowieka wolności zazwyczaj rosną wraz z wydłużaniem się jego czasu nie może przesłaniać okoliczności, że największy stres i naturalny lęk, czasem szok wywołują pierwsze godziny i dni więziennej izolacji, co winno znaleźć stosowne odzwierciedlenie w wysokości zasądzonego zadośćuczynienia” (wyr. SA w Katowicach z 16.11.2006 r., II AKA 359/06, KZS 2007, Nr 5, poz. 92).