Organy podatkowe nie wydadzą interpretacji w sprawie dochowania należytej staranności

Aktualnie w postępowaniach podatkowych bardzo ważną rolę zaczyna odgrywać pojęcie “dochowanie należytej staranności” przez podatnika w toku prowadzonej działalności gospodarczej. Nic dziwnego, iż w dobie zaostrzania odpowiedzialności podatkowej i rozciągania jej zakresu na uczciwych podatników budzą duże emocje.

Sprawa dotyczyła Spółki, która spółce zależnej sprzedaje składniki potrzebne do produkcji złota inwestycyjnego, po czym też je nabywa. Zgodnie z przepisami Ustawy o VAT, złoto inwestycyjne to tzw. towar wrażliwy. W opisywanej sprawie występuje więc odpowiedzialność solidarna nabywcy za zaległości w VAT sprzedawcy. Spółka podkreśliła, że wszyscy jej kontrahenci zobowiązani są raz do roku, na wezwanie Spółki, przedłożyć zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach. Dodatkowo, z niektórymi dostawcami Spółka podpisuje umowy, w których dostawcy zobowiązują się przesłać Spółce w ciągu 60 dni oświadczenie o rozliczeniu VAT od sprzedaży złota.

Spółka zwróciła się do fiskusa z prośbą o potwierdzenie, że dokonane przez nią czynności świadczą o tym, że dochowała ona należytej staranności i w razie zaległości w VAT dostawców nie będzie ponosić odpowiedzialności solidarnej. W odpowiedzi Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu poinformował Spółkę, że stwierdzenie, czy dochowała ona należytej staranności jest możliwe jedynie podczas postępowania podatkowego lub kontrolnego.

WSA we Wrocławiu zgodził się z fiskusem. Sąd zaznaczył, że do stwierdzenia, czy Spółka dochowała należytej staranności niezbędne jest przeprowadzenie postępowania dowodowego, którego fiskus nie przeprowadza przed wydaniem interpretacji.

Sprawa trafiła do NSA, który zaznaczył, że podatnik może mieć podstawy do tego, by przypuszczać, że sprzedawca nie uregulował VAT za sprzedane towary wrażliwe, jeżeli okoliczności dostawy lub warunki, na jakich została ona dokonana, odbiegały zwykle występujących w obrocie tymi towarami. W dniu 15 grudnia 2016 r. NSA wydał orzeczenie (sygn. akt I FSK 371/15), z którego wynika, że w interpretacji podatkowej fiskus nie może stwierdzić, czy podatnik dotrzymał należytej staranności. NSA również wskazał, że okoliczności te można ustalić tylko w drodze postępowania dowodowego, dlatego fiskus słusznie odmówił wydania w tej sprawie interpretacji.

Wyrok dotyczy wszystkich tzw. towarów wrażliwych, a więc paliw, stali, elektroniki i innych (por. załącznik nr 13 do ustawy o VAT, który zawiera wykaz tzw. towarów wrażliwych, czyli towarów podatnych na wykorzystywanie w procederze wyłudzeń VAT).