Nielegalne powierzenie pracy cudzoziemcowi – wybrane aspekty

Stosownie do legalnej definicji zawartej w art 2 ust 1 pkt 22a ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U.2024.475 t.j. z dnia 2024.03.29)  powierzeniu cudzoziemcowi nielegalnego wykonywania pracy – oznacza to powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi, który:

a) nie jest uprawniony do wykonywania pracy w rozumieniu art. 87 ust. 1 lub

b) nie posiada odpowiedniego zezwolenia na pracę, nie będąc zwolnionym na podstawie przepisów szczególnych z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę, lub

c) którego podstawa pobytu nie uprawnia do wykonywania pracy, lub

d) który wykonuje pracę na innych warunkach lub na innym stanowisku niż określone w odpowiednim zezwoleniu na pracę, z zastrzeżeniem art. 88f ust. 1a-1c lub art. 88s ust. 1 i 2, lub

e) który wykonuje pracę na innych warunkach lub na innym stanowisku niż określone w zezwoleniu na pobyt czasowy, o którym mowa w art. 114, art. 126, art. 127 lub art. 142 ust. 3, z zastrzeżeniem art. 119 i art. 135 ust. 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, chyba że przepisy prawa dopuszczają ich zmianę, lub bez zawarcia umowy o pracę albo umowy cywilnoprawnej w wymaganej formie;

Wskazane w zezwoleniu na pracę stanowisko jest – elementem niezbędnym – zezwolenia na pracę. Świadczenie pracy przez pracownika na innym stanowisku niż wskazane w zezwoleniu na pracę będzie nielegalnym powierzeniem pracy. Wobec tego np. przed zmianą stanowiska – koniecznym jest formalna zmiana zezwolenia na pracę.

Pamiętać należy, że zezwolenie na pracę dotyczy konkretnego cudzoziemca wykonującego pracę na rzecz konkretnego pracodawcy. Powierzenie pracy innej osobie – z wewnątrz, czy spoza firmy – nawet na identycznych warunkach, tj. analogicznym stanowisku, w takim samym wymiarze czasu pracy i za identycznym wynagrodzeniem, wymaga uprzedniego wystąpienia przez pracodawcę w wnioskiem o wydanie zezwolenia na pracę dla tej konkretnej osoby.

Obowiązek pozyskania przez pracodawcę zezwolenia na pracę zaistnieje także w przypadku zmiany warunków zatrudnienia danego cudzoziemca pracującego na podstawie zezwolenia na pracę, tj.:

• zmiany zajmowanego stanowiska lub rodzaju wykonywanej pracy (o ile zmiana nie dotyczy jedynie samej nazwy stanowiska, przy identycznym zakresie obowiązków);
• zmiany wynagrodzenia, „w dół”, czyli obniżki wynagrodzenia;
• zmiany wymiaru czasu pracy (chyba, że zwiększeniu wymiaru etatu towarzyszy równoczesna proporcjonalna podwyżka wynagrodzenia);
• zmiany rodzaju umowy, na podstawie której cudzoziemiec świadczy pracę (za wyjątkiem przejścia z umowy cywilnoprawnej na umowę o pracę).

Zezwolenie na pracę pozostaje dalej ważne (nie wymaga zmian), m.in. w przypadku gdy:

• nastąpiła zmiana siedziby lub miejsca zamieszkania, nazwy lub formy prawnej podmiotu powierzającego cudzoziemcowi wykonywanie pracy,  lub
• nastąpiło przejęcie zakładu pracy lub jego części przez innego pracodawcę, lub
• nastąpiło przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę

pod warunkiem, że pracodawca dochował obowiązku pisemnego poinformowana właściwego wojewody w terminie 7 dni od zaistnieniu wyżej wymienionych okoliczności.