Alimenty od byłego małżonka
Zasady przyznawania alimentów od byłego współmałżonka wynikają z art. 60 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Są one różne w zależności od tego, czy sąd w wyroku rozwodowym uznał jednego z małżonków za wyłącznie winnego rozkładu pożycia. Orzeczenie o winie w wyroku rozwodowym ma istotne znaczenie tak dla istnienia, jak i zakresu obowiązku alimentacyjnego. W szczególności uprawnienie do wystąpienia z wnioskiem o zasądzenie alimentów nie przysługuje małżonkowi, który został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia.
Zgodnie z art. 60 § 1 k.r.o. małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego
“Niedostatek” nie jest pojęciem zdefiniowanym ustawowo. Przyjmuje się, że niedostatek to szczególnie trudna sytuacja materialna.
W świetle art. 60 § 2 k.r.o. jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.
Sąd, oceniając pogorszenie się sytuacji materialnej małżonka niewinnego, powinien porównać sytuację materialną, w jakiej małżonek niewinny znajdzie się po orzeczeniu rozwodu z sytuacją, w jakiej znajdowałby się, gdyby rozwód nie został orzeczony i małżonkowie kontynuowali pożycie.
Pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego wskutek orzeczenia rozwodu musi być istotne. Rozumie się przez to konieczność rezygnacji małżonka niewinnego z takiego poziomu życia, jaki miał zapewniony w trakcie trwania małżeństwa. Należy pamiętać, że do pogorszenia się sytuacji życiowej w rozumieniu tego przepisu musi dojść na skutek rozwodu, a nie z powodu innych przyczyn,